Een Filmstill uit 'Tussen hebben en zijn'; Een uitwisseling met moeder en dochter over afscheidnemen van hun geliefde man en vader tijdens de eerste lockdown (covid-19) in 2020.*i.v.m. privacy worden namen niet genoemd.
Hoe beïnvloedt de diagnose dementie de relatie met jezelf en met je directe (sociale) omgeving?
Hoe vinden en verbinden mensen met elkaar na de diagnose?
Hoe verandert de beleving van tijd, en de betekenis van toekomst?
EEN SOCIAAL KUNSTPROJECT RONDOM DEMENTIE
In 2020 ontwikkelde ik een sociaal geëngageerd kunstproject rondom de ziekte dementie. In mijn familie en kennisenkring was dementie wel aanwezig, maar ondanks de impact van de ziekte op zowel de persoon met dementie als op de naaste omgeving, was het ook iets dat op achtergrond plaats vond. Dat vond ik fascinerend en daar wilde ik wat mee doen.
Begin 2020 maakte ik kennis met de Turnclub in Amsterdam, een kunstenaarsclub voor kunst ín de samenleving met impact. Via de Turnclub kreeg ik mogelijkheid om dit project te ontwikkelen vanuit het Turnlab Stil de Tijd. Een traject om kunst en zorg rondom dementie met elkaar te verbinden. Ik vond drie verschillende families en een verzorgende die bereid waren deel te nemen aan een experimentele pilot, wat uiteindelijk uitmondde in een compleet project.
DRIE PERSOONLIJKE VERHALEN
Het werden drie heel verschillende uitwisselingen. Iedere familie heeft een eigen verhaal wat zij belangrijk vinden om te delen en te onderzoeken met elkaar. Voor iedere familie maakte ik een film over verwerking en afscheidnemen in tijde van corona 2020 en een daarbij horende serie van filmstills.
IN BEELDEND DIALOOG MET ELKAAR
Ik ontwikkelde een beeldend dialoog waarin persoonlijke ervaringen met dementie vanuit verschillende perspectieven worden uitgewisseld met elkaar doormiddel van een open gesprek met materialen van betekenis. Zoals vanuit de persoon met dementie zelf, de partner, een mantelzorger,
(een van de) kinderen, een naaste vriend, maar óók een zorgprofessional die dicht bij de familie staat.
(een van de) kinderen, een naaste vriend, maar óók een zorgprofessional die dicht bij de familie staat.
In een beeldend dialoog worden kunst, zorg en zingeving samen gebracht en kan ervoor zorgen dat deze domeinen elkaar ondersteunen en versterken. Het uitwisselingsproces wordt in zekere zin tot kunst verheven. Het is een ervaring van samen doen en verkennen met elkaar. Film en fotomateriaal wat ontstaat geven een inkijkje in dat uitwisselingsproces.
Filmstills uit 'Tussen hebben en zijn'; Een uitwisseling met moeder en dochter over afscheidnemen van hun geliefde man en vader tijdens de eerste lockdown (covid-19) in 2020. Een beeldend dialoog waarin de raamvisite wordt verbeeld, en een uitwisseling waarbij het zand staat voor wat dierbaar is, maar waar je geen grip op hebt. *i.v.m. privacy worden namen niet genoemd.
EXPRESSIE AAN PERSOONLIJKE ERVARINGEN VAN DEMENTIE
Door alleen en samen expressie te geven aan persoonlijke ervaringen, worden persoonlijke perspectieven bespreekbaar en kan er ruimte ontstaan voor verbinding en verwerking.
Omgaan met dementie is vaak intens en confronterend. De relatie met elkaar verandert. De beleving van tijd en omgeving verandert. Ik wilde een veilige kunstzinnige ruimte bieden voor het delen en onderzoeken van persoonlijke ervaringen en zingevingsvragen alleen en met elkaar. En inspelend op vragen rondom tijdsbeleving doormiddel van kunst.
De uitwisselingen die hebben plaats gevonden maken deel uit van de pilot van het project wat tijdens het Turnlab werd ontwikkeld. Het laat zien wat een beeldend dialoog kan inhouden, en hoe het werken met verschillende materialen kan helpen bij het bespreekmaar maken van gevoelige en persoonlijke verhalen, en hoe persoonlijke ervaringen kunnen worden verbeeld in uitwisseling met elkaar.
Filmstills van de uitwisseling 'Samen aan de Thee'. De uitwisseling gaat over het belang van de tijd nemen om samen thee te drinken. Dit was een beeldend dialoog met objecten die een belangrijke betekenis hebben voor de familie en de verzorging. Een moment om samen thee te drinken, liedjes te zingen en herinneringen te delen. Het kopje van (overgroot) oma, de verzilverde schoentjes uit de kindertijd, de bel met de panter die bescherming biedt. Een momentje van rust, een momentje voor elkaar. * i.v.m. privacy worden namen niet genoemd.
